Azeloglicyna – właściwości i zastosowanie w pielęgnacji skóry

Współczesna kosmetologia nieustannie poszukuje rozwiązań, które łączą wysoką skuteczność terapeutyczną z łagodnością działania. Odpowiedzią na te potrzeby jest azeloglicyna – nowoczesna pochodna kwasu azelainowego, która zdobywa coraz większe uznanie w pielęgnacji cer problematycznych. Substancja ta, będąca połączeniem kwasu azelainowego i aminokwasu glicyny, oferuje szerokie spektrum działania: normalizuje wydzielanie sebum, redukuje przebarwienia oraz intensywnie nawilża skórę. Dzięki swoim unikalnym właściwościom fizykochemicznym stanowi alternatywę dla osób, które źle tolerują tradycyjne kuracje kwasowe.

1. Co to jest azeloglicyna?
2. Działanie i właściwości azeloglicyny
3. Jak stosować kosmetyki z azeloglicyną w codziennej pielęgnacji?
4. Azeloglicyna – najczęściej zadawane pytania

Z tego artykułu dowiesz się:

• czym dokładnie jest azeloglicyna i w jaki sposób powstaje połączenie kwasu azelainowego z glicyną;
• jakie są kluczowe różnice między azeloglicyną a czystym kwasem azelainowym, szczególnie w kontekście tolerancji przez skórę;
• jak bezpiecznie łączyć azeloglicynę z innymi składnikami aktywnymi w codziennej rutynie pielęgnacyjnej.

Dzięki temu artykułowi zrozumiesz, dlaczego azeloglicyna jest polecana w terapii trądziku różowatego i cery naczyniowej oraz w walce z przebarwieniami.

Co to jest azeloglicyna?

Azeloglicyna (INCI: Potassium Azeloyl Diglycinate) to nowoczesny związek chemiczny, który powstaje w wyniku reakcji chlorku kwasu azelainowego z dwiema cząsteczkami glicyny. Pod względem budowy chemicznej zawiera dwa wiązania peptydowe oraz dwie grupy karboksymetylowe, które zastępują pierwotne grupy karboksylowe kwasu azelainowego.

Główną cechą, która wyróżnia azeloglicynę na tle jej prekursora, jest doskonała rozpuszczalność w wodzie. Czysty kwas azelainowy jest substancją trudno rozpuszczalną, co stanowi wyzwanie technologiczne przy tworzeniu kosmetyków. Azeloglicyna, występująca zazwyczaj w postaci jasnożółtego, bezzapachowego płynu, jest nie tylko łatwo rozpuszczalna, ale także wykazuje wysoką stabilność chemiczną w szerokim zakresie pH (od 3 do 11) oraz kompatybilność z większością składników stosowanych w formulacjach kosmetycznych. Co istotne, azeloglicyna jest surowcem o niskiej toksyczności i wysokiej efektywności nawet w niskich stężeniach.

Czym się różni azeloglicyna od kwasu azelainowego?

Choć azeloglicyna jest pochodną kwasu azelainowego i zachowuje wiele jego korzystnych właściwości, istnieją między nimi istotne różnice, które wpływają na komfort stosowania i efekty pielęgnacyjne.

• Rozpuszczalność i formulacja – kwas azelainowy wymaga stosowania podłoży tłuszczowych lub alkoholowych, co może niekiedy obciążać skórę lub ją przesuszać. Azeloglicyna jest substancją rozpuszczalną w wodzie, co pozwala na tworzenie lżejszych formuł takich jak toniki czy żele, bez konieczności użycia alkoholu.
• Potencjał drażniący – stosowanie czystego kwasu azelainowego, zwłaszcza w wyższych stężeniach (15–20%), wiąże się niekiedy z objawami ubocznymi, takimi jak pieczenie, świąd, zaczerwienienie czy łuszczenie się skóry. Azeloglicyna jest znacznie łagodniejsza i lepiej tolerowana przez skórę – nie powoduje podrażnień ani widocznego łuszczenia mimo głębokiej penetracji w naskórek.
• Nawilżenie – dzięki obecności glicyny azeloglicyna wykazuje silniejsze właściwości nawilżające i uelastyczniające skórę w porównaniu z kwasem azelainowym. Badania wykazały znaczny wzrost nawilżenia warstwy rogowej naskórka po kuracji azeloglicyną.
• Efektywność stężenia – azeloglicyna działa skutecznie w niższych stężeniach. Przyjmuje się, że 10% azeloglicyny odpowiada działaniu kwasu azelainowego w stężeniu 20%.

Działanie i właściwości azeloglicyny

Azeloglicyna to wielozadaniowy składnik o szerokim spektrum działania, który wpływa na różne mechanizmy fizjologiczne skóry – reguluje pracę gruczołów łojowych, rozjaśnia przebarwienia oraz łagodzi stany zapalne.

Działanie sebostatyczne i przeciwtrądzikowe

Jednym z głównych zastosowań azeloglicyny jest pielęgnacja cery tłustej i cery trądzikowej. Substancja ta hamuje enzym 5-alfa-reduktazę, który odpowiada za przekształcanie testosteronu w dihydrotestosteron – hormon stymulujący gruczoły łojowe do pracy. Badania wykazały, że stosowanie roztworu azeloglicyny prowadzi do istotnej redukcji wydzielania sebum w strefie T (czoło, nos, broda), co zapobiega błyszczeniu się skóry i powstawaniu zaskórników.

Rozjaśnianie przebarwień

Azeloglicyna jest inhibitorem tyrozynazy – kluczowego enzymu w procesie melanogenezy (produkcji barwnika skóry). Oznacza to, że hamuje nadmierne tworzenie i gromadzenie się pigmentu, dzięki czemu skutecznie rozjaśnia przebarwienia posłoneczne, pozapalne czy ostudę. Badania aparaturowe sugerują, że azeloglicyna w stężeniu 5% może być skuteczniejsza w niwelowaniu przebarwień niż arbutyna czy dipalmitynian kwasu kojowego.

Nawilżanie i poprawa elastyczności

W przeciwieństwie do wielu substancji przeciwtrądzikowych, które wysuszają naskórek, azeloglicyna dba o barierę hydrolipidową. Obecność glicyny w cząsteczce sprawia, że związek ten zwiększa nawilżenie warstwy rogowej i poprawia elastyczność skóry. Działa również przeciwstarzeniowo, zmniejszając widoczność drobnych zmarszczek.

Działanie przeciwzapalne i łagodzące rumień

Azeloglicyna wykazuje właściwości przeciwzapalne i kojące, co czyni ją cennym składnikiem w terapii trądziku różowatego i cery naczyniowej. Badania potwierdzają, że preparaty z azeloglicyną zmniejszają rumień, zaczerwienienie oraz uczucie pieczenia i kłucia towarzyszące dermatozom naczyniowym. Ponadto azeloglicyna wzmacnia i uszczelnia naczynia krwionośne, dzięki czemu poprawia ogólną kondycję skóry wrażliwej.

Komu poleca się kosmetyki z azeloglicyną?

Ze względu na wszechstronne działanie i wysoki profil bezpieczeństwa kosmetyki z azeloglicyną są rekomendowane do pielęgnacji niemal każdego rodzaju cery. Szczególne korzyści ze stosowania azeloglicyny odniosą osoby z:

• cerą naczyniową i trądzikiem różowatym – ze względu na zdolność do redukcji rumienia, wyciszania stanów zapalnych i uszczelniania naczyń krwionośnych;
• trądzikiem pospolitym i łojotokiem – zwłaszcza z nadmiernym przetłuszczaniem skóry, zaskórnikami oraz zmianami zapalnymi (grudki, krostki);
• przebarwieniami – potrądzikowymi, posłonecznymi czy ostudą (melasmą);
• cerą wrażliwą i odwodnioną – która nie toleruje silniejszych kwasów złuszczających, a wymaga działania normalizującego i nawilżającego;
• pierwszymi oznakami starzenia – dzięki poprawie elastyczności i nawilżenia skóry.

Jak stosować kosmetyki z azeloglicyną w codziennej pielęgnacji?

Azeloglicyna jest składnikiem łatwym do włączenia w codzienną pielęgnację domową. Występuje w różnych kosmetykach, np. w tonikach, serach, kremach czy lekkich emulsjach. Zazwyczaj stosuje się ją w stężeniach do 10%, co jest dawką bezpieczną i skuteczną.

Sposoby stosowania azeloglicyny różnią się w zależności od formuły preparatu:

• Toniki i płyny – mogą być stosowane rano i wieczorem po oczyszczeniu twarzy w celu przywrócenia pH i wstępnego działania normalizującego.
• Kremy i sera – produkty te można nakładać dwa razy dziennie. W badaniach klinicznych stosowanie preparatów z azeloglicyną rano i wieczorem przynosiło widoczne efekty w postaci redukcji sebum i rozjaśnienia przebarwień już po 3–4 tygodniach.
• Łączenie z innymi zabiegami – azeloglicyna dobrze sprawdza się jako element wspierający kuracje dermatologiczne. Może być stosowana w okresach remisji trądziku różowatego w celu podtrzymania efektów.

Azeloglicyna – najczęściej zadawane pytania

Z czym nie łączyć azeloglicyny?

Azeloglicyna jest bardzo dobrze tolerowana i kompatybilna z wieloma substancjami. Nie istnieje ścisła lista składników, których należy bezwzględnie unikać. W przypadku cery bardzo wrażliwej warto jednak ostrożnie łączyć ją z silnymi kwasami AHA/BHA lub wysokimi stężeniami retinoidów, bo może to zwiększyć ryzyko podrażnień. Jednocześnie w terapii uporczywych przebarwień takie połączenia bywają celowe i skuteczne – pod warunkiem odpowiedniego doboru stężeń i tolerancji skóry. W praktyce łączenie kilku silnych składników aktywnych najlepiej pozostawić doświadczonemu specjaliście, który dobierze schemat odpowiedni do potrzeb i wrażliwości skóry.

Czy azeloglicyna wysusza skórę?

Nie – to częsty mit wynikający z mylenia jej z czystym kwasem azelainowym. Azeloglicyna, dzięki połączeniu z glicyną, działa nawilżająco i wspiera barierę hydrolipidową. Badania wykazały wzrost poziomu nawilżenia skóry po stosowaniu azeloglicyny, nawet przy jednoczesnym działaniu normalizującym wydzielanie sebum, dlatego substancja ta jest odpowiednia również dla skór suchych i odwodnionych.

Czy można łączyć azeloglicynę z niacynamidem?

Tak, to bezpieczne i często stosowane połączenie, szczególnie w pielęgnacji cery tłustej, trądzikowej i z przebarwieniami. Oba składniki działają przeciwzapalnie, normalizują wydzielanie sebum i rozjaśniają skórę. Azeloglicyna jest stabilna w szerokim zakresie pH, które pokrywa się z optymalnym pH dla działania niacynamidu, dlatego te substancje często występują razem w gotowych formulacjach kosmetycznych.

Czy można używać azeloglicyny podczas ciąży?

Kwas azelainowy, od którego pochodzi azeloglicyna, jest uznawany za bezpieczny w ciąży (kategoria B FDA). Sama azeloglicyna również uchodzi za składnik bezpieczny, choć brakuje szeroko zakrojonych badań klinicznych jednoznacznie potwierdzających jej bezpieczeństwo. Z tego powodu, mimo dobrej tolerancji, wprowadzenie nowych produktów z azeloglicyną w okresie ciąży i karmienia piersią najlepiej skonsultować z lekarzem prowadzącym.