Przepuklina pachwinowa – objawy, leczenie i operacja

Przepuklina jest patologicznym uwypukleniem zawartości jamy ciała, najczęściej jamy brzusznej, przez otwór w powłokach w miejscu zwanym miejscem o obniżonej oporności. W przypadku przepukliny brzusznej jest to nieprawidłowe wypuklenie błony otrzewnej poza anatomiczne granice jamy brzusznej.

W jamie brzusznej panuje dodatnie ciśnienie, które nasila się przy kaszlu, śmiechu, przy parciu na stolec i przy ruchach, w których pracują mięśnie brzucha. Zawartość jamy brzusznej jest utrzymywana powłokami, których mocną warstwę stanowią mięśnie i będące ich przedłużeniem rozcięgna. Kilka warstw płaskich mięśni pokrywa jamę brzuszną krzyżując się w różnych kierunkach. Jeśli na skrzyżowaniu tych mięśni jest słabo pokryty punkt lub szczelina, to w tym miejscu pod wpływem ciśnienia wewnątrzbrzusznego wypukła się otrzewna, a z biegiem lat wypuklenie wydłuża się i powiększa, tworząc przepuklinę.

Czym jest przepuklina pachwinowa?

Przepuklina może pojawić się w każdym wieku, jednak są dwa okresy w życiu człowieka, kiedy występowanie przepukliny jest najczęstsze. Pierwszy okres to okres dzieciństwa, kiedy przepukliny tworzą się w miejscach osłabienia powłok wskutek pewnych wrodzonych niedoskonałości w układzie mięśni i rozworów brzucha. Drugi okres to wiek podeszły, kiedy mięśnie zaczynają słabnąć i zanikają, a przestrzenie pomiędzy nimi poszerzają się. 

Przeczytaj także, jakie są przyczyny, objawy i leczenie przepukliny pachwinowej u dziecka.

Każda przepuklina składa się z wrót przepukliny, worka przepuklinowego oraz zawartości przepukliny. Wrota przepukliny to pierścień w powłokach, przez który przepuklina przechodzi przez warstwę mięśniowo-rozcięgnową. Worek przepuklinowy to natomiast błona otrzewnej zgrubiała pod wpływem bodźców mechanicznych, będąca najbardziej istotną częścią przepukliny. W worku przepuklinowym wyróżnia się szyjkę mieszczącą się we wrotach przepukliny oraz trzon i dno będące częścią końcową. Natomiast zawartość przepukliny to po prostu wsuwające się do niej narządy jamy brzusznej, zwykle fragmenty jelit. 

Jaka przepuklina występuje najczęściej?

Najczęstszym rodzajem przepukliny jest przepuklina pachwinowa. Wyróżnia się dwa rodzaje przepukliny pachwinowej: jest to przepuklina pachwinowa skośna i prosta. 

Przepuklina pachwinowa skośna przebiega wzdłuż kanału pachwinowego, inaczej nazywana jest przepukliną boczną. Kanał pachwinowy powstaje w życiu płodowym jako droga, którą jądra z brzucha zstępują do moszny. Po urodzeniu w kanale pachwinowym przebiega powrózek nasienny zawierający nasieniowód, nerwy i naczynia jądrowe. Jeśli kanał pachwinowy nie ulegnie po urodzeniu zamknięciu, to u dziecka wytworzy się tam przepuklina pachwinowa wrodzona, na dnie której będzie leżało jądro. U dorosłych natomiast przez kanał pachwinowy może zastępować przepuklina pachwinowa nabyta. Miejsce, w którym kanał pachwinowy bierze początek w jamie otrzewnej, nazywa się pierścieniem głębokim, a ujście kanału pod skórą przy mosznie nazywa się pierścieniem powierzchownym. Szerokość pierścienia powierzchownego chirurg może sprawdzić wsuwając do niego palec przez wpuklenie skóry. Poszerzenie tego pierścienia jest wczesnym objawem przepukliny. Przepuklina pachwinowa skośna może czasami po latach urosnąć do dużych rozmiarów. Jeśli zstępuje do moszny, wtedy nazywa się ją przepukliną mosznową. 

Drugim rodzajem przepukliny pachwinowej jest przepuklina pachwinowa prosta, inaczej nazywana przepukliną przyśrodkową. Przepuklina pachwinowa prosta jest wynikiem osłabienia mięśni i powięzi w podbrzuszu, w miejscu, które nazywane jest trójkątem Hasselbacha. Trójkąt ten utworzony jest przez więzadła pachwinowe i brzeg mięśni prostych dochodzących do spojenia łonowego. 

Czy przepuklina jest groźna dla pacjenta?

Zwykle nie, jednak może dojść do sytuacji, w której przepuklina ulega uwięźnięciu.

Czy przepuklina daje jakieś objawy?

Nieuwięźnięta przepuklina zwykle nie daje żadnych objawów. Pojawia się jedynie guz w powłokach skórnych, który chirurg może zwykle z powrotem odprowadzić (jest to tzw. przepuklina odprowadzalna). Zdarza się, że przepuklina tak powiększy już swoje rozmiary, że nie można jej odprowadzić, wtedy mówi się o przepuklinie nieodprowadzalnej, jednak ona też nie daje żadnych dolegliwości. Dolegliwości natomiast pojawiają się w przypadku przepukliny uwięźniętej. Wtedy też obecne są objawy świadczące o niedrożności jelita: silne bóle brzucha pojawiające się falowo, wymioty czy też wzdęcie brzucha.

Poza tym obecne są też objawy miejscowe, do których zalicza się żywobolesne uwypuklenie w miejscu typowym dla przepukliny, czasami skóra może też ulec zaczerwienieniu.

Jak leczy się przepuklinę pachwinową? 

Leczenie przepukliny pachwinowej jest operacyjne. Zabieg operacyjny jest przeprowadzany w sposób planowy, po wcześniejszym ustaleniu terminu. Zdarza się jednak, że zachodzi potrzeba bezzwłocznej operacji. Ma to miejsce wówczas, kiedy dochodzi do uwięźnięcia przepukliny. Wtedy też pacjent musi trafić na stół operacyjny w trybie pilnym, bowiem jest to zabieg, który będzie ratował mu życie.

Operacja polega na oddzieleniu worka przepuklinowego od tkanek otaczających, podwiązaniu go u podstawy lub zeszyciu brzegów otrzewnej po odcięciu worka. Kolejną najtrudniejszą częścią operacji jest zbliżenie mięśni, rozcięgien i więzadeł mocnymi szwami tak, aby pokryć ubytek, który był punktem wyjścia przepukliny. Jeśli ten ostatni etap nie będzie jednak wykonany we właściwy sposób, wtedy przepuklina utworzy się ponownie. Obecnie, po to, aby wzmocnić powłoki jamy brzusznej, wszywa się też specjalne siatki z tworzyw sztucznych, dzięki którym nawroty po operacji przepukliny zdarzają się coraz rzadziej.