Czy jedzenie wieczorem skraca życie?

Badania na zwierzętach wykazują, że czasowe ograniczanie kalorii ma wpływ na rytm okołodobowy, który z kolei kontroluje cykle fizjologiczne związane z metabolizmem i zachowywaniem się. Wszystko to wpływa na procesy starzenia się – na ich spowolnienie lub przyspieszenie. Naukowcy z University of Texas Southwestern Medical Center w Dallas wykorzystali te dane i zbadali, czy pora zjadanych posiłków przyczyniła się do przedłużenia życia myszy.

Naukowcy, przeprowadzając badania na myszach, udowodnili, że pora spożywanych posiłków oraz ilość przyjmowanych kalorii są bardzo istotne w kontekście działań przeciwstarzeniowych.

Jak wyglądało badanie?

Aby ustalić, czy czas przyjmowania posiłków miał wpływ na długość życia (niezależnie od ograniczenia kalorii i postów) podzielono zwierzęta na 6 grup. Jedna z nich stanowiła grupę kontrolną – zwierzęta jadły, co i kiedy chciały. Pozostałe pięć grup było na dietach o ograniczonej kaloryczności (30–40% mniej kalorii) – grupy jadły tyle samo, ale o różnych porach. Grupa kontrolna żyła około 800 dni. Myszy z grupy jedzącej niskokalorycznie, ale przez całą dobę żyły 10% dłużej. Te, które jadły niskokalorycznie, ale tylko w ciągu dnia (myszy naturalnie jedzą w nocy, więc dzień był dla nich fazą nieaktywną) i pościły przez 12 godzin w nocy przeżyły 959 dni, czyli prawie 20% dłużej od grupy kontrolnej. Największa różnica dotyczyła jednak grupy, która jadła ograniczoną ilość kalorii, tylko w fazie swojej aktywności i która pościła przez 12 godzin fazy nieaktywnej żyła o 35% dłużej, bo 1068 dni.

Zdrowe starzenie się

Naukowcy odkryli również, że diety o ograniczonej kaloryczności poprawiły u zwierząt regulację poziomu glukozy we krwi (glikemii) i wrażliwość na insulinę, ale poprawa była największa w przypadku myszy, które jadły tylko w nocy (w fazie aktywnej). To odkrycie sugeruje, że myszy były zdrowsze i wolniej się starzały, powiedział dr Takahasi – jeden z naukowców prowadzących eksperyment. Pokreślił także, że starzenie się można uznać za postępujące nasilanie się stanu zapalnego. Ograniczenie kalorii opóźnia związany z wiekiem wzrost stanu zapalnego, co jest także zgodne z opóźnieniem procesu starzenia.

Jakie były słabe strony eksperymentu?

Autorzy doniesienia zwracają uwagę na pewne ograniczenia swoich badań. W szczególności piszą, że zakłócenia snu u myszy, które jadły w ciągu dnia (w fazie nieaktywnej), mogły przyczynić się do skrócenia ich życia. Ponadto wszystkie myszy w badaniu były samcami. U kobiet hormony jajnikowe mogą zapewniać pewną ochronę przed zaburzeniami rytmu okołodobowego. Samice są także mniej stabilne hormonalnie, co może stanowić element utrudniający przeprowadzanie eksperymentu.

Podobnie jak w przypadku wszystkich eksperymentów, które obejmują modele zwierzęce, to badanie może nie przełożyć się miarodajnie na populację ludzi. Jeśli jednak analizy na ludziach, pokażą podobne zależności, naukowcy sugerują, że najlepszym sposobem na zdrowe starzenie się będzie spożywanie ostatniego posiłku wczesnym wieczorem. Pewnego dnia może być nawet możliwe opracowanie leków ukierunkowanych na geny okołodobowe lub białka, które te geny wytwarzają, aby naśladować przeciwstarzeniowe korzyści jedzenia tylko w fazie aktywnej.