Odkryto nowe biomarkery depresji. Pomogą wcześniej zdiagnozować chorobę
Justyna Piekara

Odkryto nowe biomarkery depresji. Pomogą wcześniej zdiagnozować chorobę

Poważne zaburzenia depresyjne dotykają ponad 300 milionów ludzi na całym świecie.  Przez długi czas brakowało biomarkerów, na których klinicyści mogliby polegać, aby wykryć objawy depresji we wczesnym stadium. Niedawno dowiedziono jednak, że stężenie kwasu antranilowego we krwi może pomóc przewidzieć zaistnienie choroby, a tym samym zapobiec jej potencjalnym powikłaniom. Z kolei naukowcy z Kanady donoszą, że wyższy poziom mitochondrialnego DNA krążącego w krwiobiegu pacjentów może być predyktorem pojawienia się choroby psychicznej w podeszłym wieku.

Deficyt tryptofanu a depresja

Badania z ostatnich kilku lat wykazały związek między depresją a przewlekłym stanem zapalnym. Na tej podstawie powstała hipoteza, że zapalenie może być główną przyczyną wystąpienia klinicznych objawów depresji. Naukowcy zbadali ścieżki biologiczne odpowiadające za powstawanie zapalenia, w tym tak zwany szlak kinureninowy (KYN), który jest związany z metabolizowaniem tryptofanu.

Uczeni sugerują, że jego niski poziom w organizmie jest powiązany z depresją i zaburzeniami snu. W świetle najnowszych badań okazuje się, że metabolity przemiany tego aminokwasu mogą posłużyć jako biomarkery do identyfikacji ryzyka zaburzeń psychicznych.

Kwas antranilowy – nowy biomarker depresji

Według profesora Saito, jednego z autorów badania, opublikowanego w „Scientific Reports”, „istnieje silna, bezpośrednia korelacja między poziomem kwasu antranilowego we krwi a nasileniem depresji”. Odkrycie może pomóc w stworzeniu spersonalizowanych metod leczenia tego schorzenia.

Zespół z Fujita Health University w Japonii przetestował surowicę krwi uczestników, które wykazały wysokie ryzyko depresji oraz osób ze słabszymi predyspozycjami rozwinięcia choroby. Do wykonania precyzyjnego pomiaru stężenia metabolitów szlaku KYN wykorzystali wysokowydajną chromatografię cieczową. 

Okazało się, że osoby zagrożone depresją miały wyższy poziom kwasu antranilowego we krwi, a kobiety, które były bardziej narażone na rozwój depresji, miały niższy poziom tryptofanu. Wyniki te są zgodne z wcześniejszymi danymi dotyczącymi zwiększonej aktywności szlaku kinureninowego u pacjentów z ryzykiem wystąpienia poważnych zaburzeń depresyjnych.

Ponieważ przewlekły ból może powodować objawy depresyjne, naukowcy przeanalizowali również profile metabolitów tryptofanu u pacjentów z przewlekłymi zaburzeniami bólowymi w obrębie twarzy. Zaobserwowali u nich wysoki poziom kwasu antranilowego i niski poziom tryptofanu.

Naukowcy z Zakładu Psychiatrii Wrocławskiego Uniwersytetu Medycznego także potwierdzili udział tego metabolitu w patogenezie poważnych zaburzeń depresyjnych. Grupa pacjentów ze zdiagnozowanym wirusowym zapaleniem wątroby typu C, u której zaobserwowano obniżony poziom tryptofanu i podniesione wartości kwasu antranilowego wykazywała podwyższone ryzyko poważnych zaburzeń depresyjnych.

Powiązane produkty

ccf-mtDNA jako nowy biomarker depresji

Vanessa Gonçalves z Centrum Uzależnień i Zdrowia Psychicznego w Toronto i jej współpracownicy uznali, że wyższy poziom mitochondrialnego DNA krążącego w krwiobiegu może sprawdzić się jako biomarker depresji u osób starszych. Artykuł na ten temat ukazał się w „Journal of Psychiatric Research”.

Uwalniane fragmentów mitochondrialnego DNA (ang. cell-free circulating mitochondrial DNA) do środowiska pozakomórkowego aktywuje mechanizmy wrodzonej odpowiedzi immunologicznej i wywołuje stan zapalny. Chcąc dowiedzieć się, w jaki sposób stres oksydacyjny objawia się u pacjentów z depresją, Gonçalves i jej zespół pobrali próbki krwi od osób w wieku 68-70 lat i określili ilość krążącego mitochondrialnego DNA. Naukowcy spostrzegli, że jego poziom był znacznie wyższy u pacjentów z depresją niż w grupach kontrolnych.

Mechanizm stojący za tą relacją nie jest jeszcze w pełni zrozumiały. W przyszłości badaczka zamierza kontynuować wysiłki i potwierdzić obecne wyniki na większej liczbie próbek, a także przeanalizować korelację z parametrami stresu zapalnego i oksydacyjnego. Naukowczyni ma nadzieję, że odkrycie przyczyni się do lepszej diagnostyki chorób psychicznych w przyszłości.

  1. S.  Akhondzadeh, Depression and Inflammation: Is there any role for biomarkers?, „Avicenna Journal of Medical Biotechnology", nr 11(3), s. 207,  [dostęp:] 29.07.2021.
  2. M. Sakurai,  Y. Yamamoto, N. Kanayama, Serum metabolic profiles of the tryptophan-kynurenine pathway in the high risk subjects of major depressive disorder, „Scientific Reports" 2020, [online] https://doi.org/10.1038/s41598-020-58806-w, [dostęp:] 29.07.2021.
  3. V. F. Gonçalves, A. P. Mendes-Silva, E. Koyama, Increased levels of circulating cell-free mtDNA in plasma of late life depression subjects, [online], https://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2021.05.015, [dostęp:] 29.07.2021.
  4. T. Pawlowski, D. Pawlak, M. Inglot, The role of anthranilic acid in the increase of depressive symptoms and major depressive disorder during treatment for hepatitis C with pegylated interferon-α2a and oral ribavirin, „Journal of Psychiatry & Neuroscience" 2021, nr 46(1), [online] doi: 10.1503/jpn.190139.[dostęp:] 29.07.2021.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Czy to przełom w walce z próchnicą? Wynaleziono żel, który odbudowuje szkliwo zęba

    Zespół naukowców opracował specjalny żel białkowy, który odbudowuje szkliwo ludzkiego zęba – tkankę, która naturalnie się nie regeneruje. Po nałożeniu preparatu na ząb zaczynają tworzyć się drobne kryształy minerału, z którego naturalnie zbudowane jest szkliwo. Kryształy te odtwarzają jego pierwotną strukturę i właściwości.

  • Rekordowy sezon szczepień przeciw grypie. Najwięcej wykonano w aptekach

    Sezon 2025/2026 przynosi rekordowe wyniki wyszczepialności przeciwko grypie. Do początku listopada zaszczepiło się już ponad 1,88 mln Polaków – to więcej niż w całym poprzednim sezonie. Największy wzrost obserwuje się wśród osób starszych oraz w regionach, w których funkcjonuje najwięcej aptecznych punktów szczepień. Eksperci podkreślają, że to właśnie apteki stały się głównym motorem wzrostu wyszczepialności w kraju.

  • Rośnie liczba zakażeń WZW typu A w Czechach. Dane z Polski też są alarmujące

    W Czechach od początku roku zarejestrowano 2375 przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu A (WZW A) – to najwyższa liczba zakażeń od 1989 r. Jednocześnie zanotowano aż 28 zgonów. W Polsce sytuacja również staje się niepokojąca – do 31 października 2025 r. zgłoszono 731 zachorowań, czyli ponad dwukrotnie więcej niż rok wcześniej w tym samym okresie. Rosnąca liczba infekcji w regionie, niska odporność populacji i intensywne powiązania epidemiologiczne między krajami wymagają wzmożonej czujności oraz działań profilaktycznych.

  • Od dwóch dekad niewłaściwie leczymy depresję? Nowe badania podważają stosowane schematy leczenia

    Najnowsze wyniki badań podważają jeden z filarów współczesnej farmakoterapii depresji. Przegląd literatury naukowej wykazał, że wiele strategii leczenia, stosowanych powszechnie przez ponad dwie dekady, nie potwierdziło swojej skuteczności w dobrze kontrolowanych badaniach klinicznych. Zarówno lekarze, jak i pacjenci mogą więc potrzebować zmiany podejścia do leczenia.

  • Co czwarty polski nastolatek ma myśli samobójcze. Niepokojące dane z nowego raportu

    Z badania „Dobre i złe wiadomości – życie online i offline a zdrowie psychiczne polskich nastolatków” wynika, że problemy psychiczne wśród młodzieży są powszechne, a skala kryzysu wymaga natychmiastowej reakcji. W ciągu ostatniego roku aż 23% uczniów klas trzecich szkół ponadpodstawowych myślało o odebraniu sobie życia. Raport podkreśla nie tylko skalę zagrożenia, ale także kluczową rolę rówieśniczego wsparcia. Po raz pierwszy badania tak precyzyjnie pokazują, jak aktywność online, przemoc i samotność splatają się w jeden, często niewidzialny problem – kryzys suicydalny.

  • Ognisko odry na Podkarpaciu. Sanepid potwierdza 11 zachorowań, trwa dochodzenie

    Podkarpacki Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny poinformował o rozwijającym się ognisku odry w regionie. W ciągu kilku dni liczba potwierdzonych przypadków wzrosła z trzech do jedenastu. Trwa intensywne dochodzenie epidemiologiczne, a służby apelują o szczepienia i zachowanie środków ostrożności – szczególnie wśród osób, które nie mają pewności co do swojego statusu odpornościowego.

  • Rekordowa fala grypy w styczniu? Jedną z przyczyn nowy wariant grypy A – H3N2

    Nadchodzące tygodnie mogą przynieść jedną z intensywniejszych fal zachorowań ostatnich lat – ostrzega Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC). Mimo rosnącej liczby szczepień w Polsce poziom wyszczepienia nadal pozostaje niewystarczający, aby skutecznie ograniczyć ciężkie przypadki grypy, zwłaszcza w obliczu krążącego wariantu A(H3N2) podtyp K.

  • Trąd wraca do Europy? Nowe przypadki zakażeń w dwóch europejskich krajach

    Choroba, która przez dekady występowała w Europie niemal wyłącznie na kartach podręczników medycyny, ponownie pojawiła się w oficjalnych raportach epidemiologicznych. Trąd, bo o nim mowa, w ostatnich tygodniach został zdiagnozowany w Rumunii i Chorwacji.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl