Grzybica – rodzaje. Leczenie grzybic z uwzględnieniem grzybicy ogólnoustrojowej

Grzybica jest chorobą zakaźną, najczyściej drobnoustrojami odpowiedzialnymi za wywoływanie objawów są dermatofity, grzyby drożdżopodobne oraz, zdecydowanie rzadziej, grzyby pleśniowe (tzw. pleśniaki).

1. Grzybica – czynniki ryzyka
2. Postacie grzybicy
3. Grzybica głęboka
4. Jak wygląda leczenie grzybicy?

Grzybica – czynniki ryzyka

Czynnikiem, który predysponuje do rozwoju grzybicy, jest zażywanie antybiotyków, zwłaszcza, jeśli są one przyjmowane bardzo często i długo, a w czasie kuracji nie używa się właściwych środków przeciwdziałających rozwojowi grzybicy. Ponadto dość często do rozwoju grzybicy dochodzi u pacjentów leczonych sterydami, często zdarzają się też zakażenia grzybicze u kobiet przewlekle stosujących hormonalną antykoncepcję. Rozwojowi grzybicy sprzyja też obecność chorób nowotworowych oraz różnego rodzaju zaburzenia odporności: zarówno typu komórkowego wrodzone i nabyte, jak i humoralne, np. niedobór przeciwciał IgA.

Zdarza się, że do rozwoju grzybicy przyczyniają się niedobory witamin z grup B (tzw. awitaminozy grupy B) oraz znaczne niedobory żelaza i cynku. Ponadto, do zakazania grzybiczego predysponuje również cukrzyca, niewydolność lub brak śledziony oraz rozlegle oparzenia całego ciała. Zdecydowanie częściej na grzybice cierpią również ludzie otyli oraz niemowlęta i ludzie w podeszłym wieku. Grzybica jest też częstą przypadłością kobiet w ciąży.

Bardzo ważnym czynnikiem predysponującym do rozwoju grzybicy są także zaniedbania higieniczne, grzybica "lubi" się również rozwijać na nadmiernie wilgotnej skórze oraz na skórze ze zmianami atopowymi. Często rozwija się też u pacjentów ze znacznie obniżoną odpornością lub w przypadku ogólnego wyniszczenia organizmu.  

Postacie grzybicy

W przebiegu grzybicy można wyróżnić kilka jej typów. Przede wszystkim można zatem podzielić grzybice na grzybicę skórną oraz grzybice głębokie, czyli inaczej grzybice narządowe. 

Grzybica skóry

Grzybica skórna to inaczej dermatofitoza. Można wyróżnić grzybice skóry głowy, stóp, pachwin, dłoni, paznokci, brody czy też grzybice skóry nieowłosionej (skóry gładkiej) całego ciała. 

W przypadku grzybicy skóry nieowłosionej, która jest jedną z najbardziej powszechnych odmian grzybicy, obserwuje się przede wszystkim okrągłą lub owalną rumieniową plamę, często z towarzyszącymi pęcherzykami, które z czasem ulegają przekształceniu w strupki. Ponadto, zmianom skórnym, towarzyszy świąd skóry, który niekiedy bywa naprawdę mocno nasilony, czasem wręcz uniemożliwiający pacjentowi normalne funkcjonowanie.

Grzybica dłoni i stóp. Grzybica paznokci

W przebiegu grzybicy dłoni i grzybicy stóp często dochodzi do złuszczania się naskórka, ponadto obecny jest też bardzo uporczywy świąd. Zdarza się także, że dochodzi do rozwoju grzybicy paznokci. W jej przebiegu na paznokciach można zaobserwować liczne bruzdy, paznokcie łatwo i szybko się kruszą oraz trącą swój różowy kolor.

Grzybica pachwin

W przypadku grzybicy pachwin, w ich okolicy, jak również zwykle także na wewnętrznej powierzchni ud i pośladkach, pojawiają się czerwonobrunatne plamy, często obecne są też wykwity grudkowe, pęcherzyki oraz świąd skóry.

Grzybica skóry głowy

W przebiegu grzybicy skóry owłosionej, na skórze głowy, w zależności od rodzaju grzybicy, można zaobserwować złuszczające się ogniska skóry czy też tzw. tarczki woszczynowe, będące szarożółtymi strupami wrośniętymi w skórę. Włosy stają się ponadto suche, szorstkie, matowe i łamliwe. 

Grzybica głęboka

Grzybica głęboka, lub inaczej grzybica narządowa, to grzybica dotykająca poszczególne układy lub narządy w całym organizmie. Zazwyczaj obserwuje się grzybice przewodu pokarmowego oraz grzybice układu oddechowego.

Jakie są objawy grzybicy głębokiej?

Wszystko uzależnione jest od tego, do zajęcia jakiego narządu lub układu w organizmie doszło. W przypadku grzybicy przewodu pokarmowego obserwuje się zazwyczaj częste bóle brzucha, zwykle mają one charakter kurczowy. Ponadto typowe są częste wypróżnienia o charakterze biegunek. Perystaltyka jelit jest zwykle bardzo żywa, pacjenci mogą czasami słyszeć z brzucha charakterystyczne "przelewania". Jeśli chodzi o grzybice płuc, to objawy przypominają objawy towarzyszce zwykłej infekcji układu oddechowego, pojawia się bowiem kaszel, czasami duszność, gorączka, zdarza się, że pacjenci odczuwają bóle w klatce piersiowej oraz odpluwają gęsta wydzielinę. 

Jeśli natomiast dojdzie do przedostania się grzybów do krwi ("grzybica ogólnoustrojowa") mogą niestety rozwinąć się objawy posocznicy (sepsy). Stan pacjenta szybko pogarsza się. Dochodzi do zaburzenia czynności serca i oddychania, temperatura ciała ulega podwyższeniu lub odwrotnie - obniżeniu poniżej 36 st. C. Zwykle obecne są też wybroczyny na skórze, ból głowy, wymioty, senność,  pacjent wymaga natychmiastowej hospitalizacji. 

Jak wygląda leczenie grzybicy?

Wszystko zależy od jej rodzaju. W przypadku grzybicy skóry gładkiej lub skóry owłosionej zazwyczaj wystarcza stosowanie specjalnych maści lub płynów oraz szamponów, które zlecone przez dermatologa, pomogą pozbyć się uciążliwego problemu.