Wigilia bez karpia? Święta w wersji wege

Wigilijna wieczerza kojarzy nam się zazwyczaj z takimi daniami, jak smażony karp, śledzie, ryba po grecku, pierogi z kapustą i grzybami. Tradycyjnie w ten wyjątkowy wieczór podajemy na stół dania postne, jednak od kilku lat dopuszczalne jest także jedzenie mięsa.

Coraz bardziej popularną tendencją jest ograniczanie w diecie mięsa, ryb oraz innych produktów pochodzenia zwierzęcego i zastępowania ich pokarmem roślinnym. Taka postawa ma związek z dążeniem do zdrowego trybu życia, wątpliwą jakością mięsa, jaj i mleka, pochodzących z hodowli przemysłowych oraz z wyznawaną przez wegan ideologią niezabijania zwierząt. Wychodząc naprzeciw obecnym trendom, nasilającym się w naszym społeczeństwie, prezentujemy kilka pomysłów jak przygotować w 100% wegańskie potrawy, które możemy podać naszym gościom w wigilijny wieczór.

Czym jest weganizm?

Weganizm to styl życia, którego wyznawcy dążą do minimalizacji swojego uczestnictwa w eksploatacji zwierząt. Główny aspekt dotyczy sposobu odżywiania, ponieważ największa ilość zwierząt wykorzystywana jest dla pożywienia. W innych dziedzinach cechuje się podobnie konsekwentną postawą, wyrażoną m.in. w sprzeciwie wobec hodowli zwierząt z przeznaczeniem na futra czy wykorzystywaniu zwierząt do doświadczeń laboratoryjnych.

Kilka słów o diecie wegańskiej

Dieta wegańska zakłada całkowitą eliminację z diety nie tylko mięsa, ale wszystkich produktów pochodzenia zwierzęcego, włącznie z mlekiem, jajami czy miodem (nie wszyscy weganie uznają miód za produkt odzwierzęcy). Podstawę diety wegańskiej stanowią produkty na bazie zbóż, owoce i warzywa. Kolejny poziom wegańskiej piramidy żywieniowej stanowią rośliny strączkowe, grzyby, orzechy, nasiona oleiste oraz glony morskie. Na tę grupę składają się również zamienniki mleka i sera (alternatywą dla mleka krowiego może być mleko roślinne: sojowe, ryżowe, migdałowe lub owsiane, natomiast ser można zastąpić tofu – twarogiem otrzymywanym z mleka sojowego). Na górze piramidy znajdują się produkty, takie jak: słodycze, kawa czy herbata, których weganie powinni unikać.

W zależności od tego, jak radykalną dietę zastosujemy w naszym organizmie, mogą wystąpić niedobory niektórych witamin i składników mineralnych, dlatego decyzję o zmianie dotychczasowego sposobu odżywiania należy skonsultować z lekarzem. Warto także pamiętać o stosowaniu metody małych kroków, stopniowo rezygnować z produktów mięsnych (w przypadku diety wegańskiej również pochodzenia zwierzęcego) i przede wszystkim starać się je w naturalny sposób suplementować.

Święta w wersji wege

Poniżej znajdują się przepisy na dania kuchni wegańskiej inspirowane smakiem tradycyjnych potraw świątecznych.

Na początek zupa

Barszcz czerwony, kapuśniak czy grzybowa. To od Ciebie zależy, którą z nich wybierzesz. Ważne, aby została ona przygotowana na bazie wywaru warzywnego. Unikaj gotowych kostek rosołowych! Choć w sprzedaży dostępne są kostki warzywne, często zawierają szkodliwe dla zdrowia substancje konserwujące i poprawiające smak.

• Zupa krem z pieczonych buraków

Składniki:

• 1 kg buraków (najlepiej podłużnych)
• 1 litr bulionu warzywnego
• 1 pomarańcz
• korzeń imbiru
• sól, pieprz
• natka pietruszki (opcjonalnie)

Przygotowanie:

Buraki myjemy i szczelnie owijamy folią aluminiową. Podczas pieczenia buraki nie mogą wyschnąć. Pieczemy przez ok. 1 godz. w temp. 180 st. C. Po upieczeniu buraki obieramy i kroimy w kostkę. Zalewamy bulionem,  chwilę gotujemy. Wyłączamy gaz, blendujemy zupę na gładką masę. Doprawiamy solą i pieprzem, dodajemy  sok z pomarańczy i łyżeczkę startego imbiru – do smaku. Podajemy z natką pietruszki.

Po kaszubsku czy pod pierzynką?

Kuchnia wegańska znalazła zamiennik zarówno dla jednej, jak i drugiej wersji kultowego śledzia.

• Tofu po kaszubsku

Składniki:

• 1 kostka tofu
• 2 średniej wielkości cebule
• 10 suszonych śliwek
• garść rodzynek (jeśli są twarde, należy je wcześniej namoczyć)
• 1 szklanka soku pomidorowego
• olej rzepakowy
• szczypta majeranku
• sól, pieprz

Składniki na marynatę do tofu:

• 1 listek laurowy
• 3 ziela angielskie
• 1/3 łyżeczki gorczycy
• 3 ząbki czosnku
• szczypta papryki słodkiej
• szczypta suszonego kopru
• ocet jabłkowy
• sól, pieprz

Przygotowanie marynaty:

Mieszamy ocet jabłkowy, zmielone (lub zmiażdżone w moździerzu) przyprawy i przetarty przez praskę czosnek. Doprawiamy obficie solą. Kroimy tofu w plastry o grubości około 0,5 cm i układamy w marynacie, od czasu do czasu przewracając. Tak przygotowane tofu pozostawić w marynacie na kilka godzin (wstawić do lodówki). 

Przygotowanie przekąski:

Gotowe tofu wyjmujemy z marynaty, smażymy chwilę na niewielkiej ilości oleju rzepakowego i pozostawiamy do ostygnięcia. W międzyczasie kroimy cebulę w cienkie pióra i podsmażamy na oleju. Dodajemy pokrojone śliwki, rodzynki i sok pomidorowy. Wszystkie składniki dusimy pod przykryciem przez około 15 minut. Doprawiamy solą, pieprzem i majerankiem. Na koniec dodajemy pokrojony w paski ser tofu i delikatnie mieszamy.

• Boczniaki pod pierzynką

Składniki:

• 1/2 kg boczniaków
• 3 średniej wielkości ziemniaki ugotowane w skórce
• 3 średniej wielkości buraki ugotowane w skórce
• 3 ogórki marynowane w zalewie octowej (korniszony)
• 1 średniej wielkości cebula
• 1 kostka tofu wędzonego
• majonez wegański (przepis w ramce poniżej)
• sól, pieprz
• olej rzepakowy

Przygotowanie:

Oczyszczone boczniaki kroimy w dość grube pasy, doprawiamy solą i pieprzem, a następnie dusimy pod przykryciem na niewielkiej ilości oleju rzepakowego (15-20 minut). Buraki ścieramy na tarce o grubych oczkach a ogórki, ziemniaki i cebulę kroimy w drobną kostkę. Na dnie miski lub głębokiego naczynia układamy kolejno: boczniaki, cebulę, cienką warstwę majonezu, ziemniaki, ogórki, kolejną warstwę majonezu, starte buraki, majonez i na zakończenie, starty na tarce o dużych oczkach, ser tofu.

Majonez wegański

Składniki:

• 1/2 szklanki mleka sojowego niesłodzonego
• 1/2 szklanki oleju rzepakowego
• 1 łyżka octu jabłkowego
• 1 łyżeczka musztardy
• sól i pieprz biały

Przygotowanie:

Mleko i ocet miksować blenderem przez około 2 minuty. Dodać musztardę i przyprawy, a następnie miksować przez kolejne 8 - 10 minut. Nie przerywając mieszania powoli, cienkim strumieniem wlać olej. Gotowy majonez przełożyć do czystego naczynia i włożyć do lodówki (jeśli naczynie nie ma przykrycie, majonez należy owinąć szczelnie folią spożywczą)

Świąteczna galaretka wegańska

• Tofu z warzywami

Składniki:

• 3 marchewki
• 1 średniej wielkości pietruszka
• 1/4 selera
• 1/2 pora
• 1/2 paczki mrożonego groszku
• garść rodzynek (jeśli są twarde, należy je wcześniej namoczyć)
• 1 listek laurowy
• 4 ziela angielskie
• szczypta suszonego lubczyku
• szczypta suszonej natki pietruszki
• sok z połowy cytryny
• 1 łyżka jasnego sosu sojowego
• sól, pieprz
• 3 łyżeczki agaru
• 1 kostka tofu
• 1 arkusz nori
• olej rzepakowy

Przygotowanie:

Tofu pokroić w plastry, doprawić solą i pieprzem. Na bazie włoszczyzny, liścia laurowego, ziela angielskiego, natki i lubczyku ugotować wywar. Przecedzić gotowy bulion przez sito, wstawić na gaz. Do gotującego się bulionu dodać rodzynki, sos sojowy i sok z połowy cytryny. Dodać szczyptę soli i pieprzu, a następnie powoli dodawać agar, nieustannie mieszając. Gotować przez około 2 minuty. Tofu delikatnie podsmażyć z obu stron na oleju, pozostawić na kilka minut do ostygnięcia, a następnie zawinąć w arkusze nori. Odłowioną z wywaru marchew i pietruszkę pokroić w plastry. Do miseczki lub salaterki włożyć kolejno pokrojone tofu, marchew, pietruszkę, groszek i rodzynki. Kiedy bulion troszkę zgęstnieje zalać salaterki i pozostawić do ostygnięcia (ostudzone włożyć do lodówki). Podawać skropione sokiem z  cytryny.

Wegański makowiec

Składniki: